Crowdsourcing birçoğunuza tanıdık gelebilir. Bu aşinalığın sebebi hepimizin uzun süredir bildiği “outsourcing” kelimesi ile olan ses ve görsel yakınlığıyla ilgili. Aslına bakarsanız anlam olarak da pek uzak sayılmazlar. Crowdsourcing kelimesi “crowd” (kalabalık) ve “source” (kaynak) kelimelerinin birleşiminden meydana gelmiştir ve nicelik olarak büyük sayılardaki insan topluluklarının ortak bir işi yapmak için kullanılmasını ifade etmektedir. Dijital Pazarlama içinde sosyal medyanın en etkin yöntemlerinden biridir.
Firmalar tam zamanlı ve sürekli işgücünden tutun, geçici projelere kadar birçok alanda dış kaynak kullanımına gidiyorlar. Böylece personel bulundurma maliyetine katlanmadan, istedikleri zaman istedikleri kalitede hizmeti belirlenen bir ücret karşılığında dışarıdan sağlayabiliyorlar.
Crowdsourcing’de ise konuyla ilgilenen büyük bir amatör/profesyonel topluluğun katılımı söz konusu. İnsanların birinci motivasyonu, kendilerini gösterme, yeteneklerini kanıtlama içgüdüsü. Bir topluluğa yaptırmak istediğiniz iş için ödül koyabilirsiniz ancak paranın insanları çalıştırmak için birinci faktör olmadığını unutmamalısınız.
Linux bir açık kaynak projesidir ve ilk büyük crowdsourcing ürünüdür. Wikipedia bir gönüllüler ordusu tarafından büyütülmekte ve idare edilmektedir. iStockPhoto sitesinde satılmakta olan görsellerin çok büyük bir kısmı, bu işi amatör olarak yapan insanlar tarafından siteye yüklenmektedir. Threadless t-shirtleri bir kalabalık tarafından tasarlanmakta, yine bir kalabalık tarafından oylanarak kazanan tasarımlar belirlenmektedir. Topluluğun kendisi tarafından seçilmiş ve kabul görmüş olduğundan ürünler yine topluluk tarafından satın alınmaktadır.
Crowdsourcing’in temelde iki güçlü yönü vardır. Birincisi; topluluğun uzmanlığından, zamanından, hevesinden, kapasitesinden yararlanarak üretim faaliyetlerinde rol almalarını sağlamak, yani kendi ürünlerini üretmelerine aracı olmaktır. İkincisi ise; topluluğun beğenilerini yakından takip ederek onların beğeneceği ürünler ile satış rakamlarını arttırmaktır.
Crowdsourcing farklı şekillerde kullanılabilir.
- Kalabalığın Oylaması
Sunulan içeriğin, ürünlerin, hizmetlerin kalabalık tarafından oylanarak hem bir otomatik içerik filtresi uygulanması, hem de kalabalığın beğenilerini ön plana çıkarması sağlanır.
2. Kalabalığın Zekası
Kalabalığın bir konuya veya araştırmaya entelektüel katkıda bulunması istenir. Kollektif çalışma sonucunda gerek çözüm, gerek yorum, gerek de belge olarak büyük katkı elde edilir.
3. Kalabalığın Yaratıcı Gücü
Video, fotoğraf, görsel tasarım, metin oluşturulma sürecinde çok sayıda yaratıcı beyin bir proje üstünde çalıştıklarında ortaya çok farklı çalışmalar çıkacaktır.
4. Kalabalığın Finansmanı
Gerçekleştirilmek istenen projeler için kalabalıktan maddi destek talep edilir.
Crowdsourcing’in Avantajları
1 – İşinizi oldukça düşük maliyetlere yaptırabilirsiniz: Kalabalığın beklediği para değil sosyal tatmindir.
2 – Paranızın karşılığını fazlasıyla alırsınız: Projeleriniz için belirleyeceğiniz ödüller daha fazla kişinin ilgisini çekeceğinden, verdiğiniz paranın karşılığından kat kat fazla seçenekli çalışmalar karşınıza gelecektir.
3 – Tartışmaya gerek yoktur: Kendinizi tek bir kişiye bağladığınızda işin bitmesi için o kişiyi sıkıştırmak zorunda kalabilirsiniz. Kalabalığın içinde ise biten işleri alır ve değerlendirirsiniz.
4 – Yetenekler sizi arar: Sizin yetenek arayıp bulmanıza gerek kalmaz; yetenekler sizi arayıp bulur.
5 – Ar Ge maliyetleri önemli ölçüde azalır: İster ürün geliştirme işini, ister bir ürünle ilgili problemi çözme işini topluluğa devredebilirsiniz. Bu sayede dünyanın dört bir yanından profesyonellerle ve bilim adamlarıyla çalışma fırsatı bulursunuz. Hem de onlara sadece istediğiniz geliştirmeyi yaptıklarında ve işi bitirdiklerinde ödeme yaparsınız.
6 – İnsan kaynağı bulmada iyi bir araçtır: Topluluğun içinde çalışmalarını beğendiğiniz biri ile sürekli çalışma modeline geçebilirsiniz.
Crowdsourcing’in Dezavantajları
1 – Yanlış şeyin crowdsource edilmesi: Şirket sırlarınızın açığa çıkmasına sebep olacak işleri dışarıya vermekten sakınmanız gerekir.
2 – Telif/patent sorunları: Size önerilen ve sizin beğendiğiniz bir tasarım aslında başkasından çalınmış olabilir.
3 – Yanlış pazarlama: Kalabalığın oyları sonucunda ortaya çıkan ürün, her zaman kalabalığın koşulsuz beğeneceği ürün demek değildir. Teknik detayı yüksek ürünleri büyük kapsamlı olarak kalabalığın oylarına sunmamalısınız.
4 – Bazı zamanlarda ödül paranız boşa gidebilir: Eğer proje süresince yeterli ilgiyi çekememişseniz ve ortada birbirinden kötü 10 tane tasarım varsa, birini seçip ödemesini yapmak zorundasınız. Aldığınız tasarımı zaten kullanmayacağınız için yeni ve daha etkili bir duyuru yoluna gidebilir veya dış kaynak uzmanlığından faydalanabilirsiniz.
5- Fikirler açıktır: Sizin adınıza kalabalık tarafından gerçekleştirilmekte olan bir proje tüm dünyaya açık olduğundan rakipleriniz fikirlerinizi çalmayı deneyebilirler.
6- Anlaşmazlıklar yaşanacaktır: Hizmet/fiyat/kullanım hakkı üçgeninde sürekli anlaşmazlıklar yaşanması, crowdsourcing’in bir iş modeli olarak belirlenmesinin önündeki en büyük engeldir. Bu sebeple çoğu firma crowdsourcing’i sadece basit işlerini yaptırmak için kullanmaktadır.
